Chrystus i 12 apostołów wrócili do parafii. Piękne dzieło znowu w powiecie nowosolskim
Po 60 latach obraz predelli gotyckiego ołtarza ponownie trafił do parafii św. Marii Magdaleny. – Jest w dobrym stanie – ocenia Kamila Domagalska, zastępczyni lubuskiego konserwatora zabytków
Dzieło przedstawia Chrystusa i 12 apostołów, pochodzi z kościoła w Gołaszynie w gminie Nowe Miasteczko. Stworzył je najpewniej słynny Mistrz Poliptyku z Gościszowic.
Z komunikatu lubuskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków wynika, że obraz prawdopodobnie już od 1965 r. był poddawany badaniom konserwatorskim w Toruniu. Potem w nieustalonych jeszcze dokładnie okolicznościach został zdeponowany w sanktuarium św. Józefa w Kaliszu.
– Obraz z przedstawieniem kolegium apostolskiego został namalowany w 1496 r. w technice temperowej na desce jodłowej o wymiarach około 202×52 cm – wyjaśnia skrupulatnie Kamila Domagalska, zastępczyni lubuskiego konserwatora zabytków. – Gotycki pentaptyk Matki Bożej, św. Marcina i św. Doroty, jako ołtarz główny kościoła w Gołaszynie, był opisywany jeszcze w protokole z wizytacji świątyni dokonanej w latach 1687-1688 opublikowanym przez Jungnitza.
Później ten ołtarz został zastąpiony barokowym. Najpewniej od połowy XVIII w. gotycki pentaptyk został rozmontowany. Zrobiono z niego dwa boczne ołtarze. – A predella z przedstawieniem kolegium apostolskiego była eksponowana osobno – tłumaczy Domagalska. – Nastawa gotyckiego ołtarza była konserwowana od 1967 r. przez krakowski oddział Polskiej Pracowni Konserwacji Zabytków. Po pracach przeniesiono ją do kościoła parafialnego w Nowym Miasteczku.
Otwarcie skarbca
– Zgodnie z treścią zachowanego protokołu odbioru prac przy nastawie – opowiada dalej Domagalska – na 1970 r. zaplanowano połączenie predelli z ołtarzem, do czego jednak niestety nie doszło. Informację na temat lokalizacji predelli przekazał służbom konserwatorskim pan Żankowski, dyplomowany konserwator dzieł sztuki, który natknął się na nią przypadkiem podczas badań nad wyposażeniem fary w Świebodzinie.
Wtedy pojechał do kaliskiego sanktuarium, by przyjrzeć się predelli przechowywanej w skarbcu. W 2014 odbyło się uroczyste otwarcie skarbca, wtedy w relacji pojawiły się zdjęcia dzieła. – Cztery lata później zabytek został wypożyczony na wystawę „Migracje. Sztuka późnogotycka na Śląsku” – był prezentowany w Muzeum Narodowym we Wrocławiu – oraz opisany w katalogu przez kuratorkę wystawy, dr Patałę. Już od czasu uzyskania informacji o aktualnym miejscu przechowywania zabytku czynione były starania, aby predella powróciła do parafii w Nowym Miasteczku.
Ksiądz z determinacją
Ks. Wojciech Ratajewski proboszczem parafii św. Marii Magdaleny został w sierpniu 2022 r. Zainteresował się sprawą, walczył o powrót zabytku. – To nie było łatwe – przyznaje Kamila Domagalska. – Wymagało cierpliwego pisania pism, spotkań i wyjazdów do Kalisza. Samo pakowanie i przewóz ponad 2-metrowego obrazu to zaangażowanie dodatkowych osób i wynajęcie odpowiedniego samochodu.
Domagalska zaznacza jednak, że było warto: – Gotycki obraz z przedstawieniem Chrystusa wśród apostołów jest nie tylko cennym zabytkiem ze względu na czas powstania i twórcę, ale jest przede wszystkim wyjątkowym dziełem sztuki o niezwykłej urodzie. Jest w dobrym stanie technicznym, ale w przyszłości konieczne będzie przeprowadzenie prac konserwatorskich w obrębie postaci św. Andrzeja – w miejscu, gdzie powstałe zapewne ok. 2000 r. uszkodzenie zostało uzupełnione w doraźny sposób, niezgodny z zasadami sztuki konserwatorskiej. Niezbędne będzie również przeprowadzenie badań z zakresu historii sztuki i zaprojektowanie predelli, w którą zostanie włączony odzyskany obraz. Dzięki temu możliwe będzie ustawienie na niej gotyckiej nastawy, co przywróci ołtarzowi pierwotny wyraz estetyczny.
- Spełnią marzenia z nowosolską firmą Model - 25 kwietnia 2024
- Pantera ze złotym medalem - 7 kwietnia 2024
- Seniorzy nie dali się oszukać - 3 kwietnia 2024
