Konserwator zabytków ma prawie tysiąc spraw rocznie

30 września 202326 września 2023 (red) 0 Comments powiat nowosolski, powiatowy konserwator zabytków, starostwo powiatowe

Zakres jego obowiązków jest duży: wydaje m.in. pozwolenia na wszelkiego rodzaju prace budowlane, konserwatorskie, restauratorskie, umieszczanie reklam i urządzeń technicznych, podział i zmianę przeznaczenia zabytku oraz wycinkę drzew na terenach wpisanych do rejestru zabytków

W skrócie to wszystkie zadania umieszczone w ustawie o ochronie zabytków, w prawie budowlanym, jak również w ustawie o ochronie przyrody, które dotyczą konserwatora zabytków. To jednoosobowe stanowisko, a załatwia około tysiąca spraw rocznie.

– Z roku na roku mieszkańcy powiatu mają większą świadomość, że trzeba chronić zabytki, bo to jest nasze dziedzictwo kulturowe – wyjaśnia Mirosława Kochańska, powiatowy konserwator zabytków. – Z drugiej strony mamy też coraz bardziej restrykcyjne przepisy. Czasem mieszkańcy nie wiedzą, że muszą uzgodnić prace budowlane z konserwatorem zabytków, ale są zorientowani, że aby je rozpocząć, trzeba zgłosić się do Wydziału Administracji Budowlanej i uzyskać pozwolenie na budowę lub dokonać zgłoszenia. I wówczas wydział kieruje mieszkańca do mnie – podkreśla Kochańska.

W aktach notarialnych zakupu nieruchomości powinna znaleźć się informacja, że dany obiekt jest wpisany do rejestru zabytków. I wtedy osobie niezorientowanej w temacie powinna się w głowie zaświecić pierwsza czerwona lampka. Właściwie w takim przypadku każdy krok musi być uzgodniony z konserwatorem: remont, przebudowa, wymiana okien, remonty elewacji, dachu, mieszkań, umieszczanie klimatyzatorów, rolet, reklam. Oprócz tego do rejestru zabytków są wpisane tereny układów urbanistycznych (o tym mieszkańcy z reguły nie wiedzą).

– Prawda jest taka, że w naszym powiecie Kożuchów, Bytom Odrzański i Nowe Miasteczko w całości są objęte ochroną konserwatorską – dodaje Mirosława Kochańska. – Mniejsza strefa znajduje się w Otyniu (śródmieście) i częściowo Nowej Soli. Jeśli budynek jest usytuowany na terenie wpisanym do rejestru zabytków, to uzgodnieniu podlegają wszystkie roboty mające wpływ na wygląd zewnętrzny, włącznie z detalami. Wsie z kolei znajdują się w gminnej ewidencji zabytków, w tym przypadku przepisy są troszkę mniej restrykcyjne. Konserwator nie ma tu podstaw do wydawania decyzji administracyjnych, ale prace z nim są uzgadniane na wniosek wydziału budownictwa.

Układów rualistycznych (układ przestrzenny wsi) ujętych w ewidencji zabytków na terenach wiejskich powiatu nowosolskiego jest 33.

A jak jest z ochroną zabytków w powiecie? Na pewno obudził się Kożuchów. – Zawsze przodowała w tym zakresie Nowa Sól. Bardzo dużo kamienic już zostało w mieście wyremontowanych, a te które nie są odnowione, mają już zgody konserwatora na prace restauratorskie – zdradza konserwatorka. – I dodaje: – Są problemy tylko w pojedynczych przypadkach. Od zeszłego roku mamy więcej spraw na terenie Kożuchowa niż w Nowej Soli. Uzgadniane są remonty kamienic. Burmistrz Kożuchowa przeznacza sporą kwotę na dofinansowanie prac na terenie całej gminy Kożuchów. Mieszkańcy mają coraz większą odwagę korzystać z tego wsparcia. To świetna wiadomość, bo są to obiekty wymagające bardzo dużo nakładów i staranności przy remontach. Wzorem do naśladowania jest Bytom Odrzański. Burmistrz ma wyjątkowy dar do pozyskiwania funduszy zewnętrznych na zabytki. To obecnie jeden wielki plac budowy. Kończy się czwarty etap rewitalizacji. Pięknieją nawet zaplecza i podwórza kamienic przy rynku.

Na co jeszcze zwraca uwagę pani konserwator? Na pewno na duży rozkwit budownictwa jednorodzinnego w gminie miejskiej Nowa Sól (duże osiedla mieszkaniowe w Lubieszowie i Wrociszowie) i Kożuchowie. – Stanowisko powiatowego konserwatora zabytków zostało utworzone w 2012 r. na wniosek gmin powiatu nowosolskiego i jest współfinansowane przez wszystkie gminy powiatu – wyjaśnia Anna Chyła, rzecznik prasowa powiatu nowosolskiego. – Z czego 60 proc. kosztów wynagrodzenia konserwatora pokrywa miasto Nowa Sól, po 5 proc. gminy Kożuchów, Nowe Miasteczko, Bytom Odrzański, Siedlisko, Kolsko, Otyń, gmina wiejska Nowa Sól oraz powiat nowosolski.

Rafał Krzymiński

E-WYDANIE TYGODNIKA KRĄG